Quyền lực chuyển giao trên nền tảng đồng meme trong hệ sinh thái Solana

Trong hệ sinh thái Solana, một cuộc chuyển giao quyền lực đáng kinh ngạc đang diễn ra. Nhà vô địch một thời Pump.fun, nay đã bị tân binh LetsBONK.fun thay thế, đánh dấu một sự thay đổi lớn trong lĩnh vực nền tảng phát hành coin meme của Solana.

Pump.fun trong thời kỳ đỉnh cao có doanh thu hàng ngày lên đến 7 triệu đô la, tổng doanh thu trong một năm rưỡi đạt 677 triệu đô la, tương đương với việc rút 1,2 triệu đô la mỗi ngày từ hệ sinh thái Solana. Tuy nhiên, khi nó đang đắm chìm trong bữa tiệc vốn này, một lực lượng mới nổi có tên LetsBONK đang âm thầm trỗi dậy.

Vào một cuối tuần tháng 7 năm 2025, lịch sử đã được viết lại. LetsBONK với 15,600 lần phát hành token đã vượt qua 11,500 lần của Pump.fun, chiếm 49.8% thị phần, vượt qua 40.9% của đối thủ. Đáng chú ý hơn, LetsBONK đã có 135 token "tốt nghiệp", đánh dấu sự xuất hiện của một kỷ nguyên mới. Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 1 năm 2024, Pump.fun mất vị thế dẫn đầu trên chuỗi Solana.

Mô hình kinh doanh của Pump.fun được coi là cơ chế thu hoạch tài sản tinh vi nhất trong thế giới tiền điện tử. Nó tận dụng sự cuồng nhiệt của các đồng tiền meme để thiết lập một hệ thống thu nhập hoàn hảo: người dùng phải trả SOL làm nhiên liệu khi tạo token, và khi giá trị thị trường của token đạt đến ngưỡng nhất định "tốt nghiệp", họ còn phải trả thêm phí giao dịch. Cơ chế này đã thu hút 6.4 triệu SOL (trị giá 780 triệu USD) trong vòng một năm rưỡi, khiến nó trở thành nhà bán SOL lớn thứ hai trong hệ sinh thái Solana, chỉ sau FTX/Alameda.

Điều đáng lo ngại hơn là những khoản lợi nhuận khổng lồ này không được trả lại cho hệ sinh thái, mà lại liên tục được đổi thành USDC và rút ra khỏi hệ thống, như một cỗ máy hút tài sản không biết mệt mỏi. Vào tháng 6 năm 2025, khi thị phần bị các nền tảng mới nổi xâm chiếm xuống còn 57,5%, Pump.fun đã tuyên bố khởi động ICO với định giá 4 tỷ USD, dự định phát hành tổng lượng 1 triệu tỷ PUMP. Tuy nhiên, trên nền tảng, số địa chỉ có thể kiếm được hơn 1000 USD chưa đến 5%, phần lớn người tham gia thực tế đã trở thành nạn nhân của trò chơi vốn này.

So với trước đây, LetsBONK đại diện cho một quan điểm giá trị hoàn toàn mới. Nó được ra mắt vào ngày 26 tháng 4 năm 2025, chỉ trong 24 giờ đã thu hút 800.000 người dùng, tạo ra 300 triệu đô la giao dịch, và sinh ra 2700 mã thông báo mới. Thành công của LetsBONK xuất phát từ cuộc cách mạng giá trị sâu sắc được cắm rễ trong gen của Solana:

1. Cơ chế hồi phục sinh thái: nền tảng sẽ sử dụng 1% phí giao dịch để tăng cường an ninh mạng, thu mua và tiêu hủy token BONK và hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái. Đến tháng 7 năm 2025, nó còn cam kết sẽ sử dụng 50% doanh thu để mua và tiêu hủy token BONK, trực tiếp mang lại lợi ích cho cộng đồng.

2. Cách mạng kinh tế của các nhà sáng tạo: Người sáng lập nền tảng trực tiếp hỗ trợ các dự án chất lượng, chẳng hạn như đầu tư vào dự án GLONK và công khai nắm giữ, thúc đẩy giá trị thị trường của nó tăng vọt lên 18 triệu đô la.

3. Trường hấp dẫn cho nhà phát triển: Thông qua việc tổ chức các sự kiện như hackathon, thu hút các dự án đổi mới, như DeleGate.fun.

Sự trỗi dậy của LetsBONK phản ánh ba sự chuyển mình lớn đang diễn ra trong thế giới tiền điện tử: sự tiến hóa của giá trị từ việc khai thác sang việc trao lại, triết lý sản phẩm từ bong bóng sang bánh đà, và cuộc cách mạng quản trị từ độc quyền sang đồng quản trị. Cuộc biến đổi này đã được thị trường vốn công nhận, nhiều chuyên gia trong ngành cho rằng thời đại của đồng coin meme thuần túy đã kết thúc, việc nắm bắt giá trị mới là hướng đi trong tương lai.

Tuy nhiên, hành trình của LetsBONK không hề suôn sẻ. Token nền tảng của nó $LETSBONK đã trải qua sự sụt giảm mạnh từ 30 triệu đô la xuống còn 4 triệu đô la, cho thấy chỉ dựa vào sự nhiệt tình không thể duy trì hệ sinh thái. Đồng thời, Pump.fun vẫn có 600 triệu đô la dự trữ tiền mặt, có thể phát động chiến tranh trợ cấp bất cứ lúc nào.

Cuộc chiến này về bản chất là cuộc so tài giữa hai hướng đi của chủ nghĩa tư bản tiền điện tử: Hướng tài chính hóa đại diện bởi Pump.fun so với Hướng sinh thái đại diện bởi LetsBONK. Hướng đầu tiên cố gắng hoàn toàn tài chính hóa nền tảng thông qua ICO, trong khi hướng thứ hai tập trung vào việc nuôi dưỡng các ứng dụng thực tế và đổi mới công nghệ.

Hiện tại, cán cân lịch sử dường như đang nghiêng về LetsBONK. Với sự ủng hộ công khai của người sáng lập Solana đối với BONK, cùng với khối lượng giao dịch hàng ngày của LetsBONK vượt qua 86 triệu USD, chúng ta dường như đang chứng kiến sự tái sinh của tinh thần tiền điện tử - từ khai thác đến cộng sinh, từ độc quyền đến đồng quản lý, từ trò chơi tài chính đến xây dựng hệ sinh thái.

Trong bối cảnh tình hình biến động này, vị vua mới LetsBONK đang định hình lại tương lai của hệ sinh thái Solana. Tất cả những điều này nhắc nhở chúng ta rằng: trong thế giới blockchain, động lực lợi nhuận thuần túy cuối cùng sẽ bị lật đổ, chỉ có những dự án trở về với bản chất ban đầu và phục vụ cộng đồng mới có thể đứng vững lâu dài.