Phân tích và tác động của quy định mới của Cục Quản lý Ngoại hối "Quy chế quản lý báo cáo giao dịch rủi ro ngoại hối ngân hàng"

Gần đây, Cục Quản lý Ngoại hối đã phát hành "Quy chế Quản lý Báo cáo Giao dịch Rủi ro Ngoại hối của Ngân hàng (thí điểm)", tài liệu quản lý mới này đặt ra yêu cầu cao hơn về tính minh bạch, tuân thủ và quản lý rủi ro trong hoạt động giao dịch ngoại hối của ngân hàng. Với sự thay đổi của môi trường tài chính toàn cầu và dòng chảy vốn xuyên biên giới ngày càng phức tạp, quản lý rủi ro ngoại hối của ngân hàng trở thành lĩnh vực được các cơ quan quản lý chú trọng. Bài viết này sẽ phân tích sâu nội dung cốt lõi của quy chế và thảo luận về những ảnh hưởng cụ thể mà nó có thể gây ra cho các nhà giao dịch.

I. Nghĩa vụ và trách nhiệm chính của ngân hàng

1. Giám sát và báo cáo giao dịch rủi ro

   • Khi phát hiện hoặc có lý do hợp lý nghi ngờ về việc tồn tại các hành vi giao dịch liên quan đến rủi ro ngoại hối như thương mại giả mạo, hoạt động tài chính xuyên biên giới bất hợp pháp, ngân hàng phải tiến hành giám sát và kịp thời gửi báo cáo.
   • Xây dựng các tiêu chuẩn giám sát toàn diện và hiệu quả, tham khảo nhiều yếu tố để phân tích và nhận diện thông tin giao dịch.
   • Kịp thời gửi báo cáo bằng điện tử, muộn nhất không quá 5 ngày làm việc.
   • Đánh giá định kỳ và tối ưu hóa tiêu chuẩn giám sát.

2. Phối hợp kiểm tra giám sát

   • Tích cực phối hợp với Cục Ngoại hối trong công tác giám sát kiểm tra.
   • Cung cấp tài liệu, tư liệu, dữ liệu và thông tin liên quan một cách trung thực, chính xác, đầy đủ và kịp thời.

3. Biện pháp quản lý nội bộ

   • Xây dựng và hoàn thiện các quy chế quản lý nội bộ, quy định quy trình báo cáo giao dịch rủi ro ngoại hối.
   • Xây dựng và hoàn thiện hệ thống giám sát thông tin giao dịch rủi ro ngoại hối.
   • Thực hiện chia sẻ thông tin nội bộ, xác định hợp lý mức độ và phạm vi chia sẻ.
   • Tài liệu liên quan phải được lưu trữ ít nhất 5 năm.
   • Thông tin thu được theo phương pháp thực hiện bảo mật nghiêm ngặt.

4. Chịu trách nhiệm vi phạm

   • Vi phạm quy định sẽ bị xử phạt.
   • Nếu có thể chứng minh đã chăm chỉ và có trách nhiệm mà không báo cáo lý do hợp lý, thì có thể không bị truy cứu trách nhiệm pháp lý liên quan.

Hai, tiêu chuẩn để ngân hàng xác định "nghi ngờ lý do hợp lý"

Ngân hàng khi đánh giá việc chuyển tiền xuyên biên giới có tồn tại "nghi ngờ lý do hợp lý" hay không, chủ yếu chú ý đến những khía cạnh sau:

1. Số tiền giao dịch: Dòng tiền lớn xuyên biên giới không tương xứng với sức mạnh kinh tế của khách hàng và quy mô kinh doanh bình thường.

2. Tần suất giao dịch: Sự thay đổi bất thường sẽ thu hút sự chú ý của ngân hàng, chẳng hạn như việc chuyển tiền xuyên biên giới đột ngột và thường xuyên.

3. Dòng tiền: Không phù hợp với mục đích sử dụng mà khách hàng tuyên bố, hoặc chảy về các khu vực có rủi ro cao.

4. Đặc điểm ngành: Khách hàng trong một ngành nào đó có sự chuyển tiền lệch khỏi quy định thông thường, hoặc gặp phải giao dịch rủi ro cụ thể theo những cảnh báo của cơ quan quản lý.

Ba, xác định rủi ro của giao dịch tiền điện tử và chuyển tiền xuyên biên giới

Giao dịch tiền ảo dễ bị các ngân hàng và tổ chức tài chính đưa vào phạm vi quản lý rủi ro cao:

• Điều 3 của "Quy định về quản lý báo cáo giao dịch rủi ro ngoại hối ngân hàng (thí điểm)" đã xác định các hoạt động tài chính xuyên biên giới liên quan đến tiền ảo là giao dịch có rủi ro cao.
• Các cơ quan quản lý nhấn mạnh việc giao dịch tiền ảo thiếu sự quản lý hiệu quả, biến động giá lớn, tính ẩn danh cao, dễ bị sử dụng cho việc chuyển tiền bất hợp pháp và rửa tiền.
• Các tổ chức tài chính phải hết sức cảnh giác với giao dịch tiền ảo, thực hiện các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt.

Bốn, Phán đoán bất thường về chuyển khoản số tiền lớn hoặc giao dịch xuyên biên giới thường xuyên

Ngân hàng sẽ xem xét các yếu tố sau đây khi xác định xem giao dịch có bất thường hay không:

1. Số tiền giao dịch có vượt quá phạm vi thu chi hàng ngày của tài khoản hay không.
2. Tần suất giao dịch trong thời gian ngắn có tăng đột biến không.
3. Dòng tiền có rõ ràng không, có liên quan đến hoạt động kinh doanh bình thường của tài khoản không.
4. Đặc điểm giao dịch tiền ảo cao và độ phức tạp của con đường tài chính.
5. Nguồn gốc và mục đích của vốn có phù hợp hay không.
6. Có tồn tại việc trao đổi tiền pháp định và tiền ảo thường xuyên không.
7. Giao dịch có chứng từ rõ ràng không, có phù hợp với mục đích sử dụng thực tế của tài khoản không.

Năm, các biện pháp ứng phó của ngân hàng đối với giao dịch rủi ro

Nếu ngân hàng xác định giao dịch có rủi ro, có thể thực hiện các biện pháp sau:

1. Nâng cao mức độ rủi ro và tăng cường kiểm tra: Tăng mức độ rủi ro tuân thủ ngoại hối của các đối tượng giao dịch, áp dụng các biện pháp kiểm tra nghiêm ngặt cho các giao dịch ngoại hối tiếp theo.

2. Điều chỉnh cấp phê duyệt: Nâng cao cấp phê duyệt liên quan đến các công việc của chủ thể giao dịch.

3. Hạn chế quan hệ kinh doanh: Hạn chế việc thiết lập các quan hệ kinh doanh ngoại hối mới, từ chối thực hiện các giao dịch ngoại hối tiếp theo, thậm chí chấm dứt các quan hệ kinh doanh ngoại hối đã thiết lập.

4. Hạn chế giao dịch không trực tiếp: Hạn chế hợp lý số tiền, số lần và loại hình giao dịch ngoại hối thực hiện qua phương thức không trực tiếp.

5. Biện pháp đóng băng tài khoản: Trong những trường hợp cực đoan, có thể đóng băng tài khoản hoặc hạn chế chuyển khoản tiền.

Để tránh bị đóng băng, các nhà giao dịch nên đảm bảo giao dịch hợp pháp và tuân thủ quy định, cung cấp mô tả bối cảnh giao dịch rõ ràng hợp lý và các chứng từ liên quan.

Sáu, Đóng băng và giải phóng tài khoản

Phương pháp này không đề cập rõ ràng đến thời hạn và ảnh hưởng cụ thể của việc ngân hàng đóng băng tài khoản. Nếu tài khoản bị đóng băng do giao dịch rủi ro ngoại hối, khuyến nghị thực hiện các bước sau:

1. Chủ động giải thích chi tiết về bối cảnh giao dịch và mục đích cho ngân hàng.
2. Cung cấp chứng từ giao dịch hợp pháp, tuân thủ quy định và các tài liệu liên quan đầy đủ.
3. Tích cực hợp tác với công việc điều tra của ngân hàng.

Sau khi ngân hàng xem xét và xác nhận rằng giao dịch không có rủi ro, tài khoản mới có khả năng được phục hồi về trạng thái bình thường.

Bảy, ảnh hưởng đến người tham gia giao dịch tiền ảo

Ngân hàng tăng cường giám sát rủi ro, hạn chế và báo cáo giao dịch tiền ảo, có thể ảnh hưởng đến những người tham gia giao dịch tiền ảo (như "U thương") như sau:

1. Dòng tiền bị hạn chế: Ngân hàng có thể hạn chế hoặc đóng băng các tài khoản liên quan đến giao dịch xuyên biên giới lớn hoặc có rủi ro cao, ảnh hưởng đến tính thanh khoản của nền tảng và trải nghiệm của người dùng.

2. Chi phí giao dịch tăng: Ngân hàng có thể thu thêm phí giao dịch tiền ảo, hoặc yêu cầu cung cấp nhiều tài liệu tuân thủ hơn, làm tăng chi phí vận hành của nền tảng.

3. Áp lực tuân thủ gia tăng: Nền tảng cần tuân thủ các quy định khác nhau của các quốc gia, đầu tư nhiều nguồn lực hơn vào việc kiểm tra tuân thủ và kiểm soát rủi ro, tăng chi phí vận hành và có thể ảnh hưởng đến hiệu quả.

4. Các nền tảng nhỏ gặp thách thức: Gánh nặng tuân thủ có thể tạo ra áp lực lớn đối với các nền tảng nhỏ.

Tổng thể, các biện pháp quản lý ngân hàng có thể hạn chế dòng tiền, tăng chi phí giao dịch và gia tăng áp lực tuân thủ, ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động tổng thể của người tham gia giao dịch tiền ảo.