Yavaş yavaş zengin olmaktan hızlı bir sıfıra düşmeye: "Büyük ödül tuzağı" nasıl servetinizi yutuyor

Yazar: thiccy, Scimitar Capital Kurucu Ortak

Derleyen: Felix, PANews

Bu makale, istikrarlı kazanç arayışından büyük ödülleri kovalamaya dönüşen risk alma davranışını ve bunun daha geniş sosyal etkilerini ele alıyor. Makalede bazı temel matematik bilgilerine de yer verilecek, ancak baştan sona okunmaya değer.

Hayal et ki, biri sana böyle bir yazı tura oyunu veriyor. Kaç kez atarsın?

İlk bakışta, bu oyun bir para basma makinesi gibi görünüyor. Her bozuk para atışının beklenen getirisi net varlığın %20'sidir, bu yüzden sonsuz kez bozuk para atmalısınız, nihayetinde dünyanın tüm zenginliğini biriktirirsiniz.

Ancak, eğer 25.000 kişinin her birinin 1000 kez madeni para attığını simüle ederseniz, neredeyse herkesin sonunda sadece yaklaşık 0 dolar kalacaktır.

Neredeyse tüm sonuçların sıfıra dönmesinin nedeni, bu tekrar eden madeni para atma işleminin çarpan özellikleridir. Oyunların beklenen değeri (yani aritmetik ortalama) her madeni para atışında %20 kazanç olsa da, geometrik ortalama negatiftir, bu da uzun vadede madeni para atmanın aslında negatif bileşik faiz üreteceği anlamına gelir.

Bu ne demek? İşte burada sezgisel bir açıklama var:

Aritmetik ortalama, tüm olası sonuçların yarattığı ortalama zenginliği ölçer. Bir madeni para atma oyununda, zenginliğin dağılımı çok az sayıda büyük ödül lehine ciddi şekilde eğimlidir. Geometrik ortalama, beklenen medyan sonuçta yaratacağınız zenginliği ölçer.

Yukarıdaki simülasyon grafiği, ikisi arasındaki farkı göstermektedir. Neredeyse tüm yollar sıfıra düşecektir. Bu oyunda, dengede kalmak için 570 kez yazı ve 430 kez tura atmalısınız. 1000 kez para atıldıktan sonra, tüm beklenen değerler, sadece %0.0001'lik bir büyük ikramiye sonucuna, yani çok az sayıda ardışık olarak çok sayıda yazı gelme durumuna yoğunlaşmaktadır.

Aritmetik ortalama ile geometrik ortalama arasındaki fark "büyük ödül paradoksu"nu oluşturur. Fizikçiler buna geçişkenlik sorunu derken, trader'lar buna volatilite sürüklenmesi (Volatility Drag) diyor. Beklenen değer nadir büyük ödüllerde gizlendiğinde, onu her zaman "yiyemezsiniz" (beklentiyi gerçekleştiremezsiniz). Aşırı risk alarak büyük ödülü kovalamak, volatilite pozitif beklentiyi sıfıra yaklaşan bir doğruya dönüştürecektir.

2020'lerin başındaki kripto para kültürü, "büyük ödül paradoksu"nun canlı bir örneğidir. SBF, bir tweet'te servet tercihleri hakkında bir tartışma başlattı.

Logaritmik servet tercihi: Her eklenen bir doların değeri, önceki dolardan daha düşüktür; fon büyüklüğü arttıkça, risk tercihiniz azalır.

Doğrusal zenginlik tercihi: Her bir doların değeri aynıdır, ne kadar kazanmış olursanız olun, risk tercihi değişmez.

SBF, doğrusal zenginlik tercihlerine sahip olduğunu gururla iddia ediyor. 10 milyar dolardan 20 milyar dolara çıkmanın, 0'dan 10 milyar dolara çıkmak kadar önemli olduğunu düşünüyor, bu nedenle medeni bir bakış açısıyla, büyük yüksek riskli yatırımlar yapmanın mantıklı olduğunu savunuyor.

Three Arrows Capital (3AC) kurucu ortağı Su Zhu, bu doğrusal zenginlik tercihine katılıyor ve daha ileri giderek üstel zenginlik tercihini öneriyor.

Endeks tipi servet tercihi: Her eklenen bir dolar, bir önceki dolardan daha değerli olduğundan, fon büyüklüğü arttıkça risk iştahı da artar ve büyük getiriler için prim ödemeye istekli olunur.

Aşağıda bu üç zenginlik tercihinin yukarıda bahsedilen madeni para atma oyunundaki eşleşmesi bulunmaktadır.

"Büyük ödül paradoksu" hakkındaki anlayış göz önüne alındığında, SBF ve 3AC açıkça "sonsuz para atmayı" seçmişlerdir. İşte bu zihniyet onların orijinal servet birikimini sağlamıştır. Sonradan bakıldığında, sonunda 10 milyar dolar kaybettikleri hiç de şaşırtıcı değildir. Belki de uzak bir paralel evrende milyarderlerdir, bu da aldıkları riskleri kanıtlamaktadır.

Bu başarısız vakalar sadece sayısal risk yönetimi ile ilgili uyarı masalları değil, aynı zamanda lineer hatta üstel zenginlik artışına olan tercihi yansıtan daha derin bir makro kültürel dönüşümü de göstermektedir.

Kurucuların, beklenen değer maksimizasyonunu gerçekleştirmek için büyük riskler alarak lineer zenginlik düşüncesine sahip olmaları beklenir ve bu, güç yasalarına dayanan bir risk sermayesi makinesinin dişlisi haline gelir. Elon Musk, Jeff Bezos ve Mark Zuckerberg gibi kurucular her şeylerini ortaya koyarak sonunda dünyanın en zengin insanları haline gelirken, bu tür hikayeler tüm risk sermayesi alanının mitini pekiştiriyor ve hayatta kalanların yanılgısı, milyonlarca kurucunun en sonunda hiçbir şey elde edemediğini göz ardı ettiriyor. Sadece çok az kişi sürekli artan güç yasası eşiğini aşarak kurtuluşa ulaşabilir.

Bu büyük risk alma tercihi günlük kültüre sızmış durumda. Maaş artışları, sermayenin bileşik büyümesinin çok gerisinde kalıyor ve bu durum sıradan insanların gerçek bir yukarı hareket elde etme şanslarının, negatif değer beklenen şans oyunları gibi fırsatlarda olduğunu düşünmelerine neden oluyor. Çevrimiçi kumar, sıfır gün vade opsiyonları, bireysel yatırımcıların gözdesi olan popüler hisse senetleri, spor bahisleri ve kripto para birimlerinde meme paralar, insanların zenginliğin üssel bir şekilde artmasına olan tercihlerini kanıtlıyor. Teknoloji spekülasyonu kolaylaştırırken, sosyal medya her yeni bir gecede zengin olan kişinin efsanevi hikayesini yayıyor ve daha geniş kitleleri, başarısızlıkla sonuçlanacak bir kumara atılmaya teşvik ediyor; bir güve gibi alevlere doğru uçmak gibi.

Mevcut kültür, "büyük ödüller" kültürüne dönüşüyor, hayatta kalmanın değeri giderek azalıyor.

Ayrıca yapay zeka bu eğilimi artırmış, işgücünün değerini daha da düşürmüş ve kazananların her şeyi alacağı bir durumu pekiştirmiştir. Teknoloji iyimserlerinin hayal ettiği o sonrası genel yapay zeka çağında, insanların zamanlarını sanat ve eğlenceye harcayacakları güzel vizyon, milyarlarca insanın evrensel temel gelir sübvansiyonlarıyla eksi kazanç ve statü "büyük ödülü" peşinde koştuğu bir manzaraya daha çok benziyor. "Yukarı" işaretini, sıfıra doğru giden dolambaçlı yolu yansıtacak şekilde yeniden çizmek belki de gereklidir; bu, "büyük ödül çağı"nın gerçek siluetidir.

En en aşırı biçimde, kapitalizm bir kolektivist arı kovanı gibi davranır. "Büyük ödül paradoksu"nun matematik teorisi, medeniyetin insanları değiştirilebilir iş gücü olarak görmesinin makul olduğunu göstermektedir; bu da, tüm arı kolonisinin lineer beklenti değerini maksimize etmek için milyonlarca işçi arıyı feda etmek demektir. Bu, genel büyüme için en etkili olabilir, ancak "amaç ve anlam" (yani insanların gururu ve başarı hissi gibi) açısından dağılımı oldukça adaletsizdir.

Mark Anderson'ın teknik iyimserlik bildirisi, "İnsanlar yetiştirilmek için var değildir; insanlar faydalı olmalı, verimli olmalı ve gurur duymalıdır" uyarısında bulunuyor.

Ancak teknolojinin hızlı gelişimi ve daha yüksek riskli teşviklere geçiş, tam da onun uyardığı sonuçlara doğru bizi itti. "Büyük Ödül Çağı"nda, büyüme gücü benzerlerinden yapılan sömürüden kaynaklanıyor. Kullanışlılık, üretkenlik ve gurur giderek yalnızca rekabeti kazanan azınlık ayrıcalıklı sınıfına ait oluyor. Ortalamayı artırmak için medyanı feda ettik, bu da likidite, statü ve onur açısından farkların sürekli genişlemesine ve birçok negatif toplam kültürel fenomenin ortaya çıkmasına neden oldu. Ortaya çıkan dışsallık, sosyal huzursuzluk olarak kendini gösteriyor; halkın kalbini kazanmayı amaçlayan politikacıların seçilmesiyle başlayıp, şiddetli devrimlerle sona eriyor; bu da medeniyetin karmaşık büyümesi için oldukça büyük bir maliyet.

Kripto pazarında ticaret yaparak geçinen biri olarak, bu kültürel değişimin getirdiği çöküşü ve umutsuzluğu bizzat gözlemledim. Birikmiş ödül havuzu gibi, zafer diğer binlerce tüccarın başarısızlığı üzerine inşa ediliyor; bu, insan potansiyelinin büyük bir israfıdır.

Sektör profesyonelleri ticaret tavsiyesi aradıklarında, neredeyse her zaman aynı modeli bulurlar. Hepsi çok fazla risk almış, kayıpları çok büyük olmuştur. Bunun arkasında genellikle bir kıtlık zihniyeti, kendini "geri kalmış" hissetme kaygısı ve hızlı kazanç elde etme isteği vardır.

Buna karşı, aslında kişisel cevabım her zaman aynı: Risk alarak kazanmaktansa, daha fazla avantaj biriktirmek daha iyidir. Büyük ödülü kazanmak için kendinizi zorlamayın. Zenginliği biriktirmek anahtardır. Medyan kazancı en üst düzeye çıkarmalısınız. Kendi şansınızı yaratın. Zarar etmekten kaçının. Sonunda başarılı olacaksınız.

Ancak çoğu insan asla kalıcı bir avantaj elde edemez. "Sadece daha fazla kazan" ölçeklenebilir bir öneri değildir. Teknik feodalizmin şiddetli rekabetinde, "anlam ve amaç" her zaman kazananların hepsini alır. Bu, anlamın kendisine geri döner; belki de eski ruhsal öğretileri modern teknolojinin gerçekleriyle birleştiren bir tür dini yeniden canlandırmaya ihtiyacımız var.

Hristiyanlık, herkesin kurtuluşunu vaat ettiği için geniş bir şekilde yayıldı. Budizm ise herkesin aydınlanabileceği fikriyle yaygınlaştı.

Modern benzeri dinler de bunu başarmalıdır, herkes için onur, amaç ve farklı bir ilerleme yolu sunmalı, böylece büyük ödülü kovalamak için kendilerini yok etmemelidirler.

İlgili Yazılar: KOL'lerin Ritmine Kapılmayın: Yatırımda Kesinlikle Kendi Görüşünüz Olmalı